Abstract


ETİK ÖĞRETMEN VE TÜRKİYE'DE ÖZEL EĞİTİM ÖĞRETMENLİĞİ MESLEK ETİĞİ

Etik, ahlakla ilgili kavramların neler olduğunu sorgulayarak oluşturmaya çalışan ve alanında uzman kişilerin doğru yanlış ayrımı yapmalarına imkân sağlayan profesyonelliği, adalet ve eşitliği, dürüstlük ve doğruluğu, mesleki bağlılık ve gelişimi kapsayan bir bilim dalıdır. Mesleki etik kavramı da tüm bu kurallar bütününü kapsamaktadır. Öğretmenlik mesleği, içerisinde profesyonel davranışları barındıran etik kurallara sahip bir meslek alanıdır. Bu çalışma öğretmen adaylarının hizmet öncesi eğitim dönemlerinde yararlanabilecekleri mesleki etik ilkeleri ve bunlara ilişkin sorunlara yönelik çözüm önerilerini içermektedir. Nitel bir eğitim araştırması olan bu çalışmada 35 özel eğitim öğretmeni adayı çalışma grubunu oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan adaylara yarı yapılandırılmış ve üçlü likert biçiminde hazırlanmış sorular sorulmuştur. Toplanan bilgiler içerik analiz tekniği ile incelenerek veriler elde edilmiştir. Bu çalışmanın bulguları ahlaki değerlere önem veren, adil, mesleki sorumluluğu yerine getiren, saygılı, öğrenciyi önemseyen, yasa ve kurallara bağlı, çıkar sağlamayan eğitimcilerin etik öğretmen olduklarını ortaya çıkarmıştır. Özel eğitim öğretmen adaylarının kendi etik ilke ve değerlerini, yasa ve yönetmeliklerden öncelikli gördükleri sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmen adayları meslek etiği kavramının ahlak ve değerler, sorumluluklar, yerine getirmesi gereken kurallar bütünü, mesleğe uygun gelişim, profesyonellik, eşitlik ve saygı gibi kavramlarla ilişkili olduğunu ifade etmiştir. Özel eğitim öğretmen adaylarının meslek etiği konusunda öğrendikleri bilgilerin büyük çoğunluğunun öğrenciyken aldığı derslerden edindikleri tespit edilmiştir. Kulaktan dolma bilgilerle ve mesleki değerlerle ilgili kitap ve makaleler okuyarak eksikliklerini tamamlamaya çalıştıkları sonucuna ulaşılmıştır. Mesleğe geçiş sürecinde meslek etiği ile ilgili öğretmen adaylarına öğretilenlerin ve yapılan araştırmaların sınırlı olduğu ve öğretmen adaylarına yönelik çalışmaların yetersiz olduğu gözlenmiştir. Bununla birlikte katılımcılar tarafından meslek etiği dersinin niteliğinin artırılması ve uygulamaya dayalı olması gerektiği belirtilmiştir. Araştırma sonuçları dikkate alınarak bu alana ilişkin bazı öneriler getirilmiştir.



Keywords

Etik, özel eğitim, meslek etiği, öğretmenlik mesleği, öğretmen yetiştirme.





References