Abstract


ERGENLERDE BENLİK SAYGISININ YORDAYICILARI OLARAK ARKADAŞ KISKANÇLIĞI VE ÖZ-YETERLİK: ORTAOKUL VE LİSE ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Bu araştırmanın temel amacı ortaokul ve lise öğrencileri arasında arkadaş kıskançlığı, öz-yeterlik ve benlik saygısı arasındaki ilişkileri ortaya koymaktır. Araştırma ilişkisel tarama deseninde yürütülmüştür. Örneklem grubunu Muş ili merkez ilçesine bağlı altı farklı okuldan random örnekleme yoluyla belirlenen toplamda n=439 (275 kız;164 erkek) ortaokul ve lise öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; Akan (2019) tarafından geliştirilen “Arkadaş Kıskançlık Ölçeği”, Çelikkaleli, Gündoğdu ve Kıran-Esen (2006) tarafından Türkçeye uyarlanan “Ergenlerde Yetkinlik Beklentisi Ölçeği (EYBÖ)” ve Çuhadaroğlu (1986) tarafından Türkçeye uyarlanan “Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde normallik testleri, betimleyici istatistikler, Pearson Korelasyon testi ve çoklu regresyon analizleri kullanılmıştır. Araştırma sonunda; öğrencilerin arkadaş kıskançlığı, öz-yeterlik ve benlik saygısı puanları arasındaki ilişkinin anlamlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır (p<.001). Buna göre arkadaş kıskançlığı ile öz-yeterlik ve benlik saygısı arasındaki ilişki negatif yönlü iken öz-yeterlik ile benlik saygısı arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişkinin olduğu ifade edilebilir. Dahası arkadaş kıskançlığı ile öz-yeterlik arasındaki ilişkinin ortaokul ve lise öğrencilerinde benlik saygısını etkilediği ortaya çıkmıştır. Ulaşılan sonuçlar ilgili alanyazın çerçevesinde tartışılmış ve ortaöğretim ve liselerde ergenler için benlik saygısı geliştirme programları uygulanması, özellikle, orta ve lise döneminde ergenler için temel yaşam becerilerine (karakter gelişimi, iletişim, duygu yönetimi ve empati gibi) odaklanan eğitimlerin okul rehberlik programına uyarlanması gibi birtakım önerilerde bulunulmuştur.



Keywords

Ortaokul öğrencileri, lise öğrencileri, arkadaş kıskançlığı, öz-yeterlik, benlik saygısı





References