Abstract


KADINLARDA İÇSELLEŞTİRİLMİŞ CİNSİYETÇİLİK ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Bireylere zarar veren ya da toplumda var olan cinsiyet eşitsizliğinin korunmasına katkıda bulunan inanç ve davranış ve kurumsal pratiklere işaret eden cinsiyetçilik tüm cinsiyetlere yönelik olmakla birlikte çoğunlukla kadınlara yöneliktir. İçselleştirilmiş cinsiyetçilik ise kadınların kendilerine ve diğer kadınlara yönelttikleri cinsiyetçiliktir. İçselleştirilmiş cinsiyetçilik doğrudan görünür olan cinsiyetçilik biçimlerinden farklı olduğu için çoğu zaman fark edilememekte, fark edilmemesi ise toplumsal cinsiyet eşitsizliği ile mücadelede bu boyutun zayıf kalmasına yol açmaktadır. Bu nedenle içselleştirilmiş cinsiyetçiliğin ölçülmesinde kullanılabilecek bir ölçme aracının geliştirilmesi önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı kadınlarda içselleştirilmiş cinsiyetçiliği ölçen geçerli ve güvenilir bir ölçme aracının geliştirilmesidir. Ölçek geliştirme çalışmasında üç ayrı çalışma grubundan, yaşları 18 ile 53 arasında değişen toplam 1088 kadın katılımcıdan veri toplanmıştır. Ölçek geliştirme sürecinde ölçeğin kapsam geçerliliği, yapı geçerliliği ve güvenirlik çalışmaları yürütülmüştür. Bunun için kapsam geçerlilik indeksi, Açımlayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi, test tekrar test ve Cronbach Alpha teknikleri kullanılmıştır. Yapılan Açımlayıcı Faktör Analizi sonucunda ölçeğin 5 alt boyuttan (Kendini Nesneleştirme, Derogasyon, Benlik Kaybı/İçselleştirilmiş Güçsüzlük, Rekabet/Ayrıksılık ve Erkeği Önceleme) oluştuğu gözlenmiş ve bu yapı farklı bir çalışma grubunda Doğrulayıcı Faktör Analizi ile test edilerek uyumlu olduğu gözlenmiştir. Ölçeğin Cronbach Alpha iç tutarlılık ve test tekrar test güvenirliği İçselleştirilmiş Cinsiyetçilik ölçeği toplamı için .84, Kendini Nesneleştirme alt boyutu için .75, Derogasyon alt boyutu için .75, İçselleştirilmiş Güçsüzlük alt boyutu için .71, Ayrıksılık alt boyutu için .71 ve Erkeği Önceleme alt boyutu için .66 olarak hesaplanmıştır. Ölçeğin toplamı için test tekrar test güvenirlik katsayısı .76; Kendini Nesneleştirme alt boyutu için .76; Derogasyon alt boyutu için .71; Benlik Kaybı/İçselleştirilmiş Güçsüzlük alt boyutu için .69; Ayrıksılık alt boyutu için .73; Erkeği Önceleme alt boyutu için ise .64 olarak hesaplanmıştır. Ölçek için yapılan geçerlik ve güvenirlik analizleri sonucunda geliştirilen ölçeğin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu ve çalışmalarda kullanılabileceği düşünülmektedir.



Keywords

Toplumsal cinsiyet, kendini nesneleştirme, derogasyon, içselleştirilmiş cinsiyetçilik





References