Abstract


YENİDEN YAZILMIŞ KLASİK METİNLERİN EDEBİYAT ÖĞRETİMİNDE KULLANIMI ÜZERİNE BİR EYLEM ARAŞTIRMASI

Temelinde bir sanat olan edebiyat, doğası gereği değişmez kurallar, kalıplar ve tanımlamalarla sınırlandırılamaz. Bu nedenle edebiyat derslerinde öncelikle öğrencinin estetik bir bakış kazanmasına, dersin ana malzemesi olan edebî metni akademik açıdan değerlendirebilme becerisini geliştirebilmesine odaklanılmalıdır. Yeniden yazılmış metinler, klasik bir metnin yeniden yorumlanması ile oluşturulduğundan okuyucunun değerlendirme yapabilmesine imkân sunmaktadır. Yeniden yazılmış metinleri çözümleme sürecinde öğrenci, metinler arası okuma yoluyla her iki metni etkin bir şekilde karşılaştırarak okur. Karşılaştırma yaparak okumada; temel metin ve yeniden yazılmış metin arasındaki çok çeşitli farklılıkları belirlemenin yanı sıra okuyucunun bireysel donanımına ilişkin etkenlerin de sürece dâhil olmasıyla okuma eylemi çok yönlü bir yorum etkinliğine dönüşür. Bu çalışmanın amacı, klasik metinlerin yeniden yazılmış örnekleriyle edebiyat öğretiminde kullanımının incelenmesidir. Eylem araştırması olarak desenlenen bu nitel çalışmada Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü 3. Sınıf, Metin Çözümleme dersinde altı haftalık uygulama yapılmıştır. Belirlenen klasik metinler ve yeniden yazılmış örnekleri şunlardır: Halide Edib Adıvar‘ın Sinekli Bakkal romanı ve Adalet Ağaoğlu’nun Rabia’nın Dönüşü adlı öyküsü, Dede Korkut Kitabı’ndaki destansı Duha Koca Oğlu Deli Dumrul öyküsü ve Murathan Mungan’ın Dumrul ile Azrail öyküsü.  Araştırma verileri, yeniden yazılmış metinlerin edebiyat öğretiminde kullanılabilirliğine ilişkin olarak yapılandırılan derslerin sonunda öğrencilere yöneltilen açık uçlu sorulardan elde edilmiştir. Toplanan veriler içerik analiziyle yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin yeniden yazılmış metinleri çözümlerken metne eleştirel yaklaştıkları, yeniden yazılmış metinleri yorumlarken ilk metne ilişkin bilgilerini kullandıkları, klasik metinlerin bir başka metin bağlamında yeniden yorumlanırken tematik açıdan olumsuz yönde değiştirilmesine karşı oldukları ve metinlerin yeniden yorumlanarak yazılmasına ilişkin olumlu görüş belirttikleri belirlenmiştir.



Keywords

Edebiyat öğretimi, yeniden yazılmış metinler, klasik metinler, metin çözümleme, eylem araştırması.





References