Abstract


.

Milli Eğitim Bakanlığının (MEB) 2018 yılında yayınladığı sosyal bilgiler öğretim programında yer alan kök değerlerin sosyal bilgiler ders kitaplarında (4., 5., 6. ve 7. sınıf) yer alma durumunun ve her bir kök değerin 4. sınıf ile 7. sınıf düzeyleri arasında geçen zamanda sosyal bilgiler ders kitaplarındaki gelişim süreçlerinin incelenmesi amaçlanan bu araştırma temel nitel araştırma deseni kapsamında yürütülmüştür. Araştırmada veriler; İlkokul Sosyal Bilgiler 4. sınıf, Ortaokul Sosyal Bilgiler 5, 6 ve 7. sınıf ders kitaplarından (4 adet) doküman incelemesi yoluyla toplanmıştır. Araştırma dokümanlarından elde edilen verilere MaxQDA nitel veri analizi programı kullanılarak içerik çözümlemesi yapılmıştır. 2018 sosyal bilgiler öğretim programında yer alan her bir sınıf düzeyi araştırmanın temasını, her bir öğrenme alanı araştırmanın kategorisini ve her bir kök değer de araştırmanın kodunu oluşturmaktadır. Araştırma bağlamında yapılan sosyal bilgiler ders kitabı içerik çözümlemeleri sonucunda; dördüncü sınıf düzeyinde 332, beşinci sınıf düzeyinde 245, altıncı sınıf düzeyinde 256, yedinci sınıf düzeyinde 267 olmak üzere toplam 1.100 kök değer ifadesi belirlenmiştir. Bu kök değer ifadeleri Birey ve Toplum öğrenme alanında (236), Kültür ve Miras öğrenme alanında (234) İnsanlar, Yerler ve Çevreler öğrenme alanında (43), Bilim, Teknoloji ve Toplum öğrenme alanında (165), Üretim, Dağıtım ve Tüketim öğrenme alanında (104), Etkin Vatandaşlık öğrenme alanında (225) ve Küresel Bağlantılar öğrenme alanında (90) adet olduğu tespit edilmiştir. Sosyal bilgiler ders kitaplarında en fazla Bilimsellik (186), Özgürlük (146), Dayanışma (98), Sorumluluk (95) ve Yardımseverlik (90) kök değerlerine; en az ise Adalet (29), Çalışkanlık (25), Tasarruf (24), Aile birliğine önem verme (11) ve Dürüstlük (9) kök değerlerine yer verildiği sonucuna ulaşılmıştır.



Keywords

Sosyal bilgiler ders kitabı, öğretim programı, kök değer.





References