Abstract


ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN “ORTAK MİRAS”KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI

Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin “ortak miras” kavramına ilişkin algılarını metaforlar aracılığıyla tespit etmektir. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Nitel araştırma desenlerinden olgu bilim (fenomenoloji) kullanılmıştır. Araştırma Konya ilinde bulunan 5 ortaokulda, 2021-2022 eğitim öğretim yılında 6. ve 7. sınıflarda öğrenim gören 296 öğrenci ile yürütülmüştür. Araştırma ile ilgili verileri toplamak amacıyla birinci kısmı öğrencilerin cinsiyet bilgilerini, ikinci kısmı “Ortak miras …..… gibidir, çünkü …….” cümlesini içeren bir form kullanılmıştır. Toplanan veriler anlamlı ve sistematik yapılara dönüştürülmek üzere ‘içerik analizi’ işlemlerine tabi tutulmuştur. Araştırma verilerinin analizleri sonucunda, öğrencilerin ortak miras kavramını 136 metafor ile açıkladıkları tespit edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, öğrencilerin ortak miras kavramını açıklamak için en çok; kitap, hazine, ağaç, ip, su, zaman, zincir, altın, güneş, ışık, elmas, bilgi, bina, deniz, dünya, gen, kumbara, telefon, yemek, anne-baba, arkadaş, ay, bağ, birleştirici, dağ, emek, fener, göl, internet, kalem, kültür, merdiven, para, akarsu, anı, antika, ayna, değer, flash bellek, hediye, köprü, mücevher, öğretmen, resim, tarihi eser, teknoloji, uzay ve yol metaforlarını kullandıkları tespit edilmiştir. Öğrenciler tarafından ifade edilen metaforların ortak özellikleri göz önünde bulundurularak 19 farklı kategori oluşturulmuştur. Bu kategoriler, geçmiş ve gelecek bağlantısı açısından ortak miras, öğreticilik açısından ortak miras, değerlilik açısından ortak miras, birikerek/çoğalarak ilerleme bakımından ortak miras, nesilden nesile aktarım açısından ortak miras, yol göstericilik açısından ortak miras, süreklilik açısından ortak miras, evrensellik açısından ortak miras, birleştiricilik açısından ortak miras, kalıcılık bakımından ortak miras, gelişme gösterme açısından ortak miras, paylaşımcılık açısından ortak miras, fayda sağlama açısından ortak miras, emeksellik açısından ortak miras, önemlilik açısından ortak miras, kapsayıcılık açısından ortak miras, aşamalılık bakımından ortak miras, tamamlayıcılık açısından ortak miras, kolaylaştırıclık açısından ortak miras olarak adlandırılmıştır. Çalışmada son olarak, öğrencilerin ortak miras kavramını açıklamak için geliştirdikleri metaforların kategorilerinin cinsiyetlerine göre nasıl farklılaştığı incelenmiş ve kategorilere göre bazı farklılıklar ortaya çıktığı belirlenmiştir.



Keywords

Ortak miras, ortaokul, metafor.





References