Türkiye’de Cumhuriyet’in ilanından itibaren 1960’lara kadar üniversite öğrenci örgütleri genelde etkisiz, güdüm altında ve herhangi bir itici gücü olmayan kuruluşlardır. Bu döneme kadar üniversite öğrenci örgütleri, tek parti yönetiminin politikalarını dışına çıkacak herhangi bir muhalif hareket içinde olmamış/olamamışlardır. Bu durum; Demokrat Partinin ülke yönetimini devraldığı günden itibaren, iktidarının büyük bir bölümünde de genelde herhangi bir değişiklik göstermez. Bu durum 1959 yılından itibaren değişmeye başlar. Demokrat Parti’nin son dönemlerine doğru, özellikle ekonomik ve siyasal alanda baş gösteren bozulmalar, sivil-askeri bürokrasi ve öğrenci çevreleri arasında hoşnutsuzluğa yol açar. Demokrat Parti hükümeti; kendisine yönelik ülkede gittikçe artan etkili muhalefet ile diyalog kurup uzlaşı ortamı oluşturmak yerine, hızla artan muhalefeti kırmak için Tahkikat Komisyonu’nu teşekkül ettirmesi siyasi hoşnutsuzluğu daha da arttırır. Bu ortamda muhalif siyasi partilerin de desteğini alan bazı öğrenciler çeşitli muhalif dernekler adı altında Demokrat Parti hükümetine karşı büyük bir mücadele içerisine girerler. Özellikle 27 Nisan 1960’da İstanbul Üniversitesi’nde başlayarak kısa sürede, başta Ankara olmak üzere diğer illere yansıyan öğrenci gösterileri sonucunda oluşan suni siyasi istikrarsızlık ortamı bahane edilerek 27 Mayıs 1960 Askeri Darbesi gerçekleşir. Cumhuriyet tarihi boyunca Türk gençliğinin, dolayısıyla Türk öğrenci zihniyetinin profiline baktığımızda, dönemin siyasi ve ideolojik eğilimlerinden doğrudan etkilendiği görülmektedir. Askeri darbeye giden ve zemin hazırlayan süreçte; çeşitli sokak eylemlerinde öncü rol oynayan, aktif olan ve kendilerindeki örgütlü aksiyoner gücün farkına varan öğrenci kuruluşları, 12 Eylül 1980’e kadar siyasi gündemin belirleyicisi ve yönlendiricisi olmak istemişlerdir.

Askeri Darbe, Üniversite, Üniversite Öğrencileri