This study aimed to reveal the relationship between friendship jealousy, self-efficacy and self-esteem among secondary and high school students. It adopted relational survey design. The study sample included randomly recruited 439 adolescents (275 females; 164 males) studying at six different schools located in the central district of Mus. Personal Information Form, “Friendship Jealousy Scale”, and “Self-Efficacy Expectation Scale for Adolescents” were used as data collection tools. Approximately, 96% of the individuals who were contacted completed the data collection tools. Normality tests, validity-reliability analyses, descriptive statistics, Pearson Correlation test and multiple regression analyses were applied. Findings showed a significant relationship between friendship jealousy, self-efficacy and self-esteem scores (p<.05). While there was a negative relationship between friendship jealousy and self-efficacy as well as self-esteem, there was a positive relationship between self-efficacy and self-esteem. Moreover, the relationship between friendship jealousy and self-efficacy significantly predicted self-esteem in secondary and high school students. The results were discussed and some suggestions were made. Considering the results of the current study together with literature, it can be said that improving self-esteem in adolescents increases self-efficacy but reduces friendship jealousy, which can cause some undesirable consequences. In this context, self-esteem development programs for adolescents should be applied in secondary and high schools. In particular, it is possible to adapt the trainings that focus on basic life skills (such as character development, communication, emotion management and empathy) for adolescents in secondary and high school period into the school guidance curriculum.

Secondary and high school students, adolescence, friendship jealousy, self-efficacy, self-esteem

Bu araştırmanın temel amacı ortaokul ve lise öğrencileri arasında arkadaş kıskançlığı, öz-yeterlik ve benlik saygısı arasındaki ilişkileri ortaya koymaktır. Araştırma ilişkisel tarama deseninde yürütülmüştür. Örneklem grubunu Muş ili merkez ilçesine bağlı altı farklı okuldan random örnekleme yoluyla belirlenen toplamda n=439 (275 kız;164 erkek) ortaokul ve lise öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; Akan (2019) tarafından geliştirilen “Arkadaş Kıskançlık Ölçeği”, Çelikkaleli, Gündoğdu ve Kıran-Esen (2006) tarafından Türkçeye uyarlanan “Ergenlerde Yetkinlik Beklentisi Ölçeği (EYBÖ)” ve Çuhadaroğlu (1986) tarafından Türkçeye uyarlanan “Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde normallik testleri, betimleyici istatistikler, Pearson Korelasyon testi ve çoklu regresyon analizleri kullanılmıştır. Araştırma sonunda; öğrencilerin arkadaş kıskançlığı, öz-yeterlik ve benlik saygısı puanları arasındaki ilişkinin anlamlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır (p<.001). Buna göre arkadaş kıskançlığı ile öz-yeterlik ve benlik saygısı arasındaki ilişki negatif yönlü iken öz-yeterlik ile benlik saygısı arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişkinin olduğu ifade edilebilir. Dahası arkadaş kıskançlığı ile öz-yeterlik arasındaki ilişkinin ortaokul ve lise öğrencilerinde benlik saygısını etkilediği ortaya çıkmıştır. Ulaşılan sonuçlar ilgili alanyazın çerçevesinde tartışılmış ve ortaöğretim ve liselerde ergenler için benlik saygısı geliştirme programları uygulanması, özellikle, orta ve lise döneminde ergenler için temel yaşam becerilerine (karakter gelişimi, iletişim, duygu yönetimi ve empati gibi) odaklanan eğitimlerin okul rehberlik programına uyarlanması gibi birtakım önerilerde bulunulmuştur.

Ortaokul öğrencileri, lise öğrencileri, arkadaş kıskançlığı, öz-yeterlik, benlik saygısı