Abstract


KONSERVATUVAR ÖĞRENCİLERİNİN PROBLEM ODAKLI STRESLE BAŞA ÇIKMA TARZLARI İLE SINAV KAYGILARI ARASINDAKİ İLİŞKİDE SOSYO-EKONOMİK DÜZEYİN ARACI ROLÜ

Çalışmanın amacı, konservatuvar öğrencilerinin problem odaklı başa çıkma stratejileri ile sınav kaygıları arasındaki ilişkide sosyo-ekonomik durumun aracı rolünün olup olmadığını belirlemek amacıyla geliştirilen modeli test etmektir. Araştırmanın önemi, problem odaklı başa çıkma stratejileri ile sınav kaygısı arasındaki ilişkide sosyo-ekonomik durumun aracı rolünü belirlemesinden kaynaklanmaktadır. Araştırma betimsel bir araştırmadır ve nicel araştırma yöntemlerinden biri olan ilişkisel tarama modelinde tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu lisans düzeyinde sanat eğitim alan toplam 92 konservatuvar öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; Güney Florida Üniversitesi tarafından Spielberger, Serason ve Osterhouse’a ait olmak üzere üç farklı kaygı envanteri kullanılarak geliştirilen, Türkçe’ye uyarlaması ise Öner ve Albayrak (1990) tarafından yapılan “Sınav Kaygısı Envanteri”; Lazarus ve Folkman tarafından geliştirilen, Türkçe’ye uyarlaması Şahin ve Durak tarafından yapılan “Stresle Başa Çıkma Tarzı Ölçeği”; ve öğrencilerin sosyo-ekonomik durumlarına ilişkin verileri toplamak için “Sosyo-Ekonomik Düzey Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada değişkenler arasındaki ilişkileri belirlemek amacıyla regresyon analizi, aracılık rolü analizi ve doğrulayıcı faktör analizi kullanılmıştır. Verilerin Analizinde SPSS22 ve AMOS 23 programlarından yararlanılmıştır. Model 1’de problem odaklı stresle başa çıkma tarzı ve sınav kaygısı ilişkisi incelenmiş ve iki değişken arasındaki regresyon katsayısı β = -.56, p>.001 olarak tespit edilmiştir. Model 2’de sosyo-ekonomik düzeyin aracı değişken olarak etkisi incelenmiş, problem odaklı stresle başa çıkma tarzı ve sınav kaygısı arasındaki regresyon katsayısının β = -.30’a düştüğü ve anlamlı olmakla birlikte p değeri ve iyilik uyum indekslerinin değerlerinin Model 1’e göre azaldığı görülmüştür. Elde edilen verilere göre sosyo-ekonomik düzeyin problem odaklı stresle başa çıkma tarzı ve sınav kaygısı arasında aracı bir etkiye sahip olduğu görülmektedir. Özyükleme (bootstrap) güven aralığı verilerine göre de sosyo-ekonomik düzeyin problem odaklı stresle başa çıkma tarzı ve sınav kaygısı arasında kısmi aracılık etkisinden söz edilebilir. Araştırma sonucunda konservatuvar öğrencilerinin stresle başa çıkma tarzları ile sınav kaygıları arasındaki ilişkide sosyo-ekonomik düzeyin kısmi aracı rolü olduğu tespit edilmiştir.



Keywords

Sınav kaygısı, stresle başa çıkma, sosyo-ekonomik düzey, konservatuvar eğitimi, müzik, aracılık etkisi.





References