Abstract


ÇOCUK EDEBİYATI ÜRÜNLERİNDE KİMLİK VE KİŞİLİK GELİŞİMİNE YÖNELİK EĞİTSEL İLETİLER

Bireyin çocukluktan yetişkinliğe adım attığı önemli bir süreç olan ergenlik, geleceğe yönelik bedensel, ruhsal, toplumsal gelişimin şekillendiği bir dönemdir. Bu geçiş döneminde birey soyut düşünceyle birlikte kendini tanımlamaya, sosyokültürel yapı içerisinde kendisine yer edinmeye çalışır. Bireyin kişilik ve kimlik gelişimi özellikle ergenlik döneminde şekillenir. Bu yaş aralığında çocuğu, seviyesine uygun nitelikli edebî ürünlerle buluşturarak sosyolojik, psikolojik, ahlaki, dinî gelişimini desteklemek ve kimlik kazanımına katkıda bulunmak sağlıklı bir toplum yapısının devamı açısından önemlidir. Değişen dünyada iletişim çağı ile birlikte çok kültürlü bir yapı ortaya çıkmıştır. İletişim, dünyayı tanımak, evrensel değerler önemli olmakla birlikte bireyin “ben buyum” diyebilmesi; yaşadığı toplumun değer yargılarını benimsemesi ve millî kimlik edinebilmesi ile mümkündür. Bu noktada en önemli araçlardan biri çocuk edebiyatı ürünleridir. Bu çalışmada çocuğun önemli bir gelişim ve değişim gösterdiği 11-15 yaş aralığına hitap eden çocuk kitaplarında bulunan eğitsel iletileri incelemek amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Günümüz Türk çocuk edebiyatında kitapları çok satılanlar listesine girmiş olan Mavisel Yener, Cahit Zarifoğlu, Cemil Kavukçu ve Behiç Ak’ın çocuk kitapları eğitsel iletiler açısından incelenmiştir. Tespit edilen 273 ileti; “etik iletiler”, “psikolojik iletiler”, “sosyolojik iletiler”, “ekonomik iletiler”, “dinî iletiler”, “bilgi içerikli iletiler” ve “öteki iletiler” olarak sınıflandırılmıştır. Araştırma sonucunda en çok sosyolojik iletilere daha sonra sırasıyla bilgi içerikli, öteki, psikolojik, etik, dinî ve ekonomik iletilere yer verildiği tespit edilmiştir.



Keywords

Çocuk kitapları, eğitsel iletiler, kimlik gelişimi.





References