Öğrencilere durum belirleme amacıyla uygulanan başarı testleriyle, mevcut durumlarının tam olarak yansıtılabilmesi için, testte yer alan maddeler ile ölçülen beceriler düzeyinde belirlemeler yapılması gerekir. Öğrencilerin ölçülen beceriler bakımından sınıflandırılma geçerliği, test maddelerinin, o maddeyle ölçülen beceriler dikkate alınarak, sınıflandırmada farklı etkilere sahip olmasıyla arttırılır. Başarı testindeki madde-beceri ilişkilerinin hatasız kurulması yani Q matrisinin hatasızlığı, sınıflama doğruluğunu, çıkarım kalitesini ve bireyler hakkında verilen kararların doğruluğunu etkiler. Bu araştırmada, bilişsel tanı modellerinden The Deteministic-Input, Noisy “And” Gate (DINA) modelde, Q matrisinin hatalı belirlenmesinin, 30 maddelik test uzunluğuna sahip simülatif olarak oluşturulan veri setlerinde madde parametrelerine ve bireylerin sınıflandırılmasına etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, hatalı belirleme oranının %5, %7.5 ve %10 ve hatalı belirleme düzeninin eksik, fazla ve dengeli olduğu hatalı Q matrislerine ilişkin incelemeler yapılmıştır. Sümülatif verilerin üretilmesinde ve analizinde R ve Mplus yazılımları kullanılmıştır. Hatalı belirlenen Q matrisleri ile yapılan madde parametresi kestirimleri ve sınıflamalar, veri setine uygun hatasız Q matrisi ile yapılan kestirimlerle karşılaştırılmıştır. Bu çalışma kapsamında incelenen koşullar kapsamında, Q matrisin hatalı belirlenmesinin bireylerin sınıflandırmalarını farklılaştırdığı bulunmuştur. Q matrisinin eksik belirlendiği koşullarda, hatalı belirleme oranı arttıkça sınıflama doğruluğunun azaldığı; Q matrisinin fazla belirlendiği koşullarda, hatalı belirleme oranı arttıkça tümü hatasız Q matrisi ile yapılanlardan çok düşük olmak üzere sınıflama doğruluğunun arttığı ve Q matrisinin dengeli hatalı belirlendiği koşullarda, hatalı belirleme oranı arttıkça sınıflama doğruluğunun azaldığı bulunmuştur. Fazla belirleme yapılan ve dengeli hatalı belirleme yapılan Q matrisleri, eksik belirleme yapılan Q matrislerine göre sınıflama doğruluğu üzerinde daha ciddi olumsuz etkiye sahiptir. Eksik belirlemeler maddenin kaydırma parametresi; fazla belirlemeler tahmin parametresi değerlerini artırmıştır. Dengeli hatalı belirlemeler ise maddede eksik belirleme yapıldıysa kaydırma, fazla belirleme yapıldıysa tahmin, hem eksik hem fazla belirleme yapıldıysa iki parametreyi de artırmıştır.  Eksik belirleme yapılan maddelerin kaydırma parametrelerindeki yükselmeler, fazla belirleme yapılan maddelerin tahmin parametrelerindeki yükselmelerden oldukça fazladır.

Eksik tanımlama, fazla tanımlama, dengeli hatalı tanımlama.