Abstract


İŞ DOYUMU İLE MESLEKİ TÜKENMİŞLİK İLİŞKİSİ: BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLERİ ÜZERİNE SİSTEMATİK DERLEME VE META ANALİZ

Bu araştırmada görece küçük örneklemlerden elde edilen veriler üzerinden beden eğitimi öğretmenlerinin iş doyumu ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışma sonuçlarının meta-analiz vasıtasıyla sentezlenmesi hedeflenmiştir. Bu çalışma, meta-analiz yöntemiyle oluşturulmuştur. Meta-analiz, belirli bir konu hakkında birçok bireysel ve bağımsız çalışmayı toplayan ve bulgularını istatistiksel olarak yeniden analiz eden bir yöntemdir. Çalışmada beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin iş doyumu ile tükenmişliklerine ilişkin veriler, genel etki büyüklüğünün belirlenmesi amacıyla kullanılmış ve verilerin sentezlenmesi için meta-analiz yöntemi benimsenmiştir. Bu doğrultuda 2000-2021 yılları arasında yayınlanmış ve Türkiye ile Türkiye dışındaki öğretmenlerin iş doyumu ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiyi inceleyen 15 çalışma meta analize dâhil edilmiştir. Belirtilen araştırmalara bakıldığında toplamda 2634 kişiye yönelik örneklem grubundan sağlanan bulgular meta-analiz ile sentezlenmiştir. Çalışma neticesinde meta analize dâhil edilen ve iş doyumu ile tükenmişlik düzeyi arasındaki ilişkiyi inceleyen 15 çalışma (n=2634) analizinin, gerçekleştirilen istatistiksel işlemler sonrasında heterojenlerken (Q=162,241; p=.00; I2= %91,371) rastgele etkiler modeli’ne uygun olduğuna karar verildiğinden bu modele göre analizler yürütülmüştür. Şöyle ki rastgele etkiler modeli açısından iş doyumu ile mesleki tükenmişlik arasındaki ilişkinin ortak etki büyüklüğü-.25 (%95.00 güven düzeyi için-.37 ile -.12 aralığında) olarak bulunmuştur. Negatif yönde ve orta düzeye yakın bir etki büyüklüğüne karşılık gelen bu değer, iş doyumu ile mesleki tükenmişlik arasında ters yönde bir korelasyon olduğu anlamına gelmektedir. Çalışma bölgesi, yayın türü ve yılı için yapılan moderatör analizleri sonucunda, istatistiksel açıdan herhangi bir anlamlı farklılığa rastlanmamıştır. Beden eğitimi öğretmenlerinin tükenmişlikleri üzerinde iş tatmininin orta düzeye yakın bir etkisinin bulunduğu ve öğretmenlerin tükenmişliğiyle ne şekilde başa çıkılabileceğini anlaşılması açısından ortaya çıkan bulgunun kayda değer olduğu belirtilebilir.



Keywords

Beden eğitimi öğretmenleri, iş doyumu, tükenmişlik.





References