Abstract


TÜRKÇE AKADEMİK SÖZ VARLIĞINDA YÜKSEK SIKLIKTAKİ SÖZCÜKLERİN PEDAGOJİK AÇIDAN İSTATİSTİKSEL ANALİZİ

Akademik söylemdeki söz varlığı üzerine kurgulanan bu çalışmada, Türkçe sosyal bilimler ve fen bilimlerinde yüksek sıklıktaki sözcüklerin genel kullanım sözcükleri, akademik sözcükler, terimler ve işlevsel sözcükler şeklinde sayılarına ve sıklıklarına göre belirlenmesi ve istatistiksel analizi amaçlanmıştır. Çalışmanın verileri “Sketch Engine” programı kullanılarak, sosyal bilimler alanında 4.458.049 sözcükbirimlik, fen bilimleri alanında 4.121.437 sözcükbirimlik iki derlemden elde edilmiştir. Derlemler, 2015-2021 yılları arasında yayınlanmış araştırma makaleleri, üniversite ders kitapları ve YouTube’da açık erişimi olan üniversite ders anlatımlarından oluşmaktadır. Sosyal bilimler ve fen bilimlerindeki sözlü derlemlerin deşifresinde Microsoft Azure programından yararlanılmıştır. Özel adların kapsam dışı bırakıldığı çalışmada sosyal bilimler alanında 1833, fen bilimleri alanında 1954 sözcükbirim elde edilmiştir. Ardından genel kullanım sözcüklerini belirlemek amacıyla her iki alandaki sözcükler Türkçe Ulusal Derleme göre Türkçedeki en sık 2000 sözcükle karşılaştırılmıştır. Türkçe Ulusal Derleme göre en sık 2000 sözcük içerisinde yer alan sözcükler genel kullanım sözcükleri olarak işaretlenmiştir. Sonrasında kalan sözcükler, çevrimiçi erişimi olan TÜBA Türkçe Bilim Terimleri Sözlüğü ile Türk Dil Kurumu Bilim ve Sanat Terimleri Sözlüklerinde arama yapılarak kendi alanlarında (sosyal bilimler ve fen bilimleri) terim olarak kullanılanlar işaretlenmiştir. Sosyal bilimler ve fen bilimleri alanlarında bilgi değeri taşımayan zamir, edat ve bağlaçlar da işlevsel sözcük olarak işaretlenmiştir. Çalışmada sosyal bilimler ve fen bilimleri alanlarındaki akademik sözcükler, genel kullanım sözcükleri, terimler ve işlevsel sözcüklerin kendi alanları içindeki sayı ve sıklık ortalamaları Tek Örneklem Ki-Kare Testi ile; sosyal bilimler ve fen bilimleri arasındaki sayı ve sıklık ortalamaları Ki-Kare Bağımsızlık Testi ile analiz edilmiştir. Sonuç olarak hem sosyal bilimlerde hem fen bilimlerinde yüksek sıklıktaki sözcükler içerisinde yer alan genel kullanım sözcükleri, akademik sözcükler, terimler ve işlevsel sözcüklerin sayı ve sıklık ortalamaları açısından farklılık içerdiği ayrıca bu sözcüklerin sosyal bilimler ve fen bilimleri açısından da anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir.



Keywords

Akademik Türkçe, akademik söz varlığı, sözcük öğretimi, sözcük listeleri, derlem dilbilim





References