Abstract


ÇOCUKLAR VE TOPLULUKLAR İÇİN FELSEFENİN (P4C) ÖĞRETMEN ADAYLARININ ELEŞTİREL DÜŞÜNME TUTUMUNA VE ELEŞTİREL OKUMA ÖZYETERLİLİK ALGISINA ETKİSİ

Lipman tarafından geliştirilen çocuklar için felsefe yaklaşımının yaygınlaşmasıyla beraber tüm dünyada felsefe öğretiminin şekli değişmiş, farklı derslerde de öğretim yöntemi olarak kullanılmaya başlamıştır. Yaklaşımın uygulama esasları ve amaçlarının Türkçe dersiyle büyük ölçüde örtüşmesi dolayısıyla Türkçe derslerinde de düşünmeyi geliştirmek, eleştirel okumayı sağlamak, konuşma becerilerine katkıda bulunmak gibi amaçlarla çocuklar için felsefeden yararlanılmaktadır. Uygulamayı yürütecek olan Türkçe öğretmenlerinin bu konuda eğitim alması gerektiği ve aynı zamanda öğretmen eğitimi açısından da faydalı olacağı düşünüldüğü için Türkçe öğretmeni adaylarıyla bu uygulamanın yapılmasına karar verilmiştir. Bu araştırmada çocuklar ve topluluklar için felsefenin (P4C) Türkçe öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme tutumuna ve eleştirel okuma özyeterlilik algısına etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Tek gruplu ön test-son test deneysel desenle hazırlanan araştırmada denekler kolay ulaşılabilir durum örneklemesi ile seçilmiştir. Çalışma grubu bir devlet üniversitesinde Türkçe öğretmenliği bölümünde öğrenim gören 54 öğretmen adayından oluşmaktadır. Katılımcılara 7 hafta süresince çocuklar için felsefe programı uygulanmıştır. Araştırmada verileri toplamak için deneysel işlem öncesi ve sonrasında eleştirel düşünme tutum ölçeği ile eleştirel okuma özyeterlilik algısı ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde bağımlı örneklem t testi analizi yapılmıştır. Analizler sonucunda eleştirel düşünme tutumları ölçeğinin tamamı, bilgi toplamaya isteklilik, öz düzenleme ve çıkarımda bulunma açısından deney grubu lehine anlamlı bir fark görülürken kanıta dayalı karar verme ve neden aramaya açıklık açısından anlamlı düzeyde bir fark görülmemiştir. Eleştirel okuma özyeterlilik algısı açısından ise hem ölçeğin tamamı hem de sorgulama, çıkarımda bulunma, analiz, değerlendirme, benzerlikleri ve farklılıkları bulma alt boyutları bakımından istatiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilmiştir.



Keywords

Çocuklar için felsefe, topluluklar için felsefe, eleştirel düşünme, eleştirel okuma.





References