Scientific writing exhibits distinctive linguistic characteristics. One such feature is the prevalent use of inanimate subjects paired with active verbs, a common strategy in academic writing to convey impersonality and objectivity (Hyland, 1996; Johns, 2001; Master, 1991, 2001; Mauranen, 2001; Šeškauskiené, 2009). This study focuses on examining the lexico-grammatical patterns in research article abstracts, particularly the usage of active verbs combined with inanimate subjects (e.g., "The present study attempts to"). The dataset for this analysis comprises 720 abstracts randomly selected from fields including biology, engineering, chemistry, physics, economics, linguistics, psychology and sociology. Recognizing the cultural and disciplinary variations in scientific language, the research evaluates Turkish-written abstracts (n=240), their English translations (n=240), and abstracts written originally in English (n=240). This research seeks to examine how frequently academic writers in Turkish and English employ inanimate subjects paired with active verbs to convey their stance within abstract sections. The findings reveal both similarities and differences across languages and disciplines. The study indicates that abstracts in Turkish and English commonly use inanimate subjects to maintain an objective tone. However, abstracts originally written in English demonstrate a stronger focus on authority and competition within the scientific discourse community, marked by more frequent use of the active voice. Additionally, a comparison across disciplines reveals that social science abstracts frequently make use of inanimate subjects, while those in the natural sciences tend to favor the passive voice. These findings suggest that the choice of lexico-grammatical structures for expressing stance is shaped by both cultural norms and disciplinary conventions in academic writing.

Scientific discourse, inanimate subjects, active verbs, research article abstracts, writer’s stance

Bilimsel metinler, kendine özgü dilsel yapılar barındırmaktadır. Bu yapılardan biri, akademik yazımda nesnelliği oluşturmak için yaygın olarak kullanılan cansız özne ile aktif eylemlerin birlikte kullanımıdır (Hyland, 1996; Johns, 2001; Master, 1991, 2001; Mauranen, 2001; Šeškauskiené, 2009). Bu çalışma, araştırma makalelerinin özet bölümlerinde cansız özneler ile aktif eylemlerin kullanımını (örneğin, "Bu çalışma…. amaçlamaktadır") inceleyerek, bu metinlerdeki yaygın olan sözcük dilbilgisel yapıları ortaya koymaya çalışmaktadır. Çalışmanın bütüncesi, biyoloji, mühendislik, kimya, fizik, ekonomi, dilbilim, psikoloji ve sosyoloji alanlarından rastlantısal örneklem yöntemiyle seçilmiş 720 makalenin özet bölümünden oluşmaktadır. Bu araştırmada, bilimsel söylemdeki diller arası ve disiplinler arası farklılıkları belirlemek amacıyla, Türkçe yazılmış özetler (n=240), bu özetlerin İngilizce çevirileri (n=240) ve doğrudan İngilizce dilinde yazılmış özetler (n=240) cansız özne kullanımı bakımından çözümlenmiştir. Araştırma, Türkçe ve İngilizce yazan akademik yazarların özet bölümlerinde cansız öznelerle aktif fiilleri ne sıklıkla kullandığını ve bu yapılarla duruşlarını nasıl ortaya koyduklarını incelemeyi amaçlamaktadır. Bulgular, diller ve disiplinler arasında hem benzerlikler hem de farklılıklar olduğunu ortaya koymaktadır. Çalışma, Türkçe ve İngilizce yazılmış özetlerde nesnel bir duruş sergilemek için sıklıkla cansız özne kullanımına yer verildiğini göstermektedir. Bununla birlikte, doğrudan İngilizce yazılmış özetler, bilimsel söylem topluluğunda otorite ve rekabete daha fazla vurgu yaptığını göstermektedir. Ayrıca disiplinler arası karşılaştırmalar, Sosyal Bilimler alanındaki özetlerde cansız öznelere sıkça yer verildiğini, Fen Bilimlerinde ise daha çok edilgen yapı tercih edildiğini ortaya koymaktadır. Bu bulgular, yazar duruşunu ortaya koyma sürecinde sözcük dilbilgisel yapıların hem kültürel normlardan hem de bilimsel söylem topluluğunun beklentilerinden etkilendiğini göstermektedir.

Bilimsel söylem, cansız özneler, aktif eylemler, makale özetleri, yazar duruşu