Literary works and other informative source works are materials that have the power to play a role in the development and reinforcement of the objectives of social studies curriculum, basic human values and attitudes, and basic competencies of the 21^st century. In this context, the aim of the study is to determine the literary works and other types of works excerpted in social studies textbooks and their use. The data  of the study were collected from the 4, 5, 6, and 7^th-grade social studies textbooks provided in the EBA online education platform which was updated in 2019. The document analysis method, which is one of the qualitative research methods, was used in the study. As a result of the research, various literary products and sociocultural, socioeconomic, sociogeographical and socioscientific books were generally found to be excerpted in social studies textbooks. These literary products and other excerpted works were found mostly in 7^th-grade social studies textbooks and the least in 4, 5, and 6^th-grade social studies textbooks. A violation of ethics in which these literary work excerpts were generally taken from an Internet address without any reference rather than from the works themselves was encountered occasionally in 4 and more frequently 5 and 6^th -grade social studies textbooks. It was ascertained that the literary works and other printed works excerpted in all social studies textbooks were compatible with the learning areas. However, it was determined that many literary products and works were used by editing them according to student levels. These results show that those literary genres and source books (trade books) with many different contents need to be printed after editing them in terms of language and wording according to student levels. It is believed that excerpts copied from the Internet without reference in the textbooks will also decrease in this way.

Literary products, social studies education, social studies text books, trade books.

Edebi ürünler ve diğer bilgi verici kaynak eserler sosyal bilgiler öğretim programında amaçlanan kazanımların, insana özgü temel değer ve tutumların, 21. yüzyıl temel yetkinliklerin geliştirilmesinde ve pekiştirilmesinde rol üstlenebilecek güce sahip materyallerdir. Çalışmanın amacı bu kapsamda sosyal bilgiler ders kitaplarında edebi ürünler ve diğer alıntı yapılan eser türlerini ve bunların kullanım durumunu belirlemektir. Araştırmanın örneklemini 2019 yılında güncellenen EBA çevrimiçi eğitim platformunda yer alan 4, 5, 6 ve 7. sınıf sosyal bilgiler ders kitapları oluşturmaktadır. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda genel olarak sosyal bilgiler ders kitaplarında farklı edebi ürün ve sosyo-kültürel, sosyo-ekonomik, sosyo-coğrafi ve sosyo-bilimsel kitaplardan yapılmış alıntı eserlere rastlanmıştır. Bu edebi ürün ve diğer alıntı eserlere en fazla 7. sınıf sosyal bilgiler ders kitabında, en az 4, 5 ve 6. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarında rastlanmıştır. 4. sınıfta sık olmamakla birlikte 5 ve 6. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarında bu edebi eserlerin temel eserlerden alıntılanmaktan ziyade genellikle genel ağ adresi üzerinden kaynak gösterilmeden aktarıldığı bir etik ihlali ile karşılaşılmıştır. Tüm sosyal bilgiler ders kitaplarında edebi ürünlerin ve diğer basılı eserlerden yapılan alıntıların öğrenme alanlarıyla uyumlu içerikte olduğu belirlenmiştir. Fakat çok sayıda edebi ürün ve eserin öğrenci seviyesine göre yeniden düzenlenerek kullanabildiği tespit edilmiştir. Bu sonuçlar Türkiye’de sosyal bilgiler derslerine yardımcı olabilecek edebi tür ve çok sayıda farklı içerikte kaynak eserlerin (ticari kitap) öğrenci seviyesine uygun olarak dil ve anlatım açısından düzenlenip basılmasına ihtiyaç olduğunu göstermektedir. Ders kitaplarında bu şekilde kaynak gösterilmeden genel ağ üzerinden yapılan alıntıların da azalacağı düşünülmektedir.

Edebi ürünler, sosyal bilgiler öğretimi, sosyal bilgiler ders kitapları, ticari kitap.