This study aims to identify concrete teaching materials in secondary school mathematics textbooks. In the study, case study design, one of the qualitative research methods, was used. The documents of the study were selected among the secondary school mathematics textbooks, which were decided to be taught in secondary schools in the 2020-2021 academic year by the Ministry of National Education Board of Education, and are available at www.eba.gov.tr. The obtained data were analyzed using the descriptive analysis technique, one of the qualitative data analysis methods. Literature was used while creating the analysis framework. For the analysis of the concrete teaching materials in the secondary school mathematics textbooks, categories such as the type/name of the concrete teaching material, the grade level, the learning area, and the book section were determined. It was determined that the concrete teaching materials were mostly included in the 5th grade textbooks, followed by the 8th grade, 6th grade, and 7th grade textbooks, respectively. When examined according to the learning areas, the concrete teaching materials were mostly used in the "Geometry and Measurement" and "Numbers and Operations" learning areas, and the least in the "Probability" and "Data Processing" learning areas. Concrete teaching materials were mostly included in the activity and examples sections of the books. A total of twenty kinds of specially designed teaching materials were found in all the examined textbooks, and it was determined that all of them were used in accordance with the gains. It was determined that the most used specially designed teaching materials were algebra tiles, counting pieces, unit cubes, base ten blocks, fraction sets, feature cards, and hundreds chart, respectively. However, it has been determined that some of them are used quite frequently, and some are used very rarely.

Textbook, mathematics education, concrete teaching materials.

Ortaokul matematik ders kitaplarında yer alan somut öğretim materyallerinin tespit edilmesi amacıyla yürütülen bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırmanın dokümanları Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığınca 2020-2021 eğitim-öğretim yılında ortaokullarda okutulması kararlaştırılan ve www.eba.gov.tr adresinde yer alan ortaokul matematik ders kitapları arasından seçilmiştir. Elde edilen veriler nitel veri analizi yöntemlerinden betimsel analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Analiz çerçevesi oluşturulurken literatürden yararlanılmıştır. Ortaokul matematik ders kitaplarında yer alan somut öğretim materyallerinin analizi için somut öğretim materyalinin türü/adı, sınıf düzeyi, öğrenme alanı ve kitapta yer aldığı bölüm kategorileri belirlenmiştir. Araştırmanın sonucunda somut öğretim materyallerinin en çok beşinci sınıf ders kitabında daha sonra sırasıyla sekizinci sınıf, altıncı sınıf ve yedinci sınıf ders kitaplarında yer aldığı görülmüştür. Öğrenme alanlarına göre incelendiğinde ise somut öğretim materyallerinin en fazla “Geometri ve Ölçme” ve “Sayılar ve İşlemler” en az da “Olasılık” ve “Veri İşleme” öğrenme alanlarında yer verildiği belirlenmiştir. Ayrıca somut öğretim materyallerine en çok kitaplardaki etkinlik ve örnek bölümlerinde yer verildiği tespit edilmiştir. Son olarak incelenen ders kitaplarının tamamında yirmi çeşit özel amaçla tasarlanan materyale rastlanılmış ve bunların tamamının kazanımlara uygun bir şekilde kullanıldığı belirlenmiştir. Özel amaçla tasarlanan materyaller arasında en çok cebir karolarının ve sayma pullarının kullanıldığı bunları birim küp, onluk taban blokları, kesir takımı, işlem kartları ve yüzlük tablo gibi materyallerin takip ettiği görülmüştür. Ancak bunlardan bazılarının oldukça yoğun bazılarının ise çok az kullanıldığı tespit edilmiştir.

Ders kitabı, matematik eğitimi, somut öğretim materyalleri.